El producto mixto de tres vectores,
u→,
v→
y
w→,
y se escribe [
u→,
v→,
w→
], es el producto escalar del primero por el producto vectorial del segundo por el tercero.
[ u
→ ,
v→ ,
w→ ]
= u →
⋅( v
→× w
→ )
MathType@MTEF@5@5@+=feaaguart1ev2aaatCvAUfeBSjuyZL2yd9gzLbvyNv2CaerbuLwBLnhiov2DGi1BTfMBaeXatLxB
I9gBaerbd9wDYLwzYbItLDharqqtubsr4rNCHbGeaGqipC0de9sqqrpepC0xbbL8F4rqqrFfpeea0xe9Lq=Jc9vqaqpepm0x
bba9pwe9Q8fs0=yqaqpepae9pg0FirpepeKkFr0xfr=xfr=xb9adbaqaaeGaciGaaiaabeqaamaabaabaaGcbaWaamWaaeaa
ceWG1bGbaSaacaGGSaGaaGjbVlqadAhagaWcaiaacYcacaaMe8Uabm4DayaalaaacaGLBbGaayzxaaGaeyypa0JabmyDayaa
laGaeyyXIC9aaeWaaeaaceWG2bGbaSaacqGHxdaTceWG3bGbaSaaaiaawIcacaGLPaaaaaa@48FE@
|
EXPRESIÓN ANALÍTICA
Si
u →
( x 1
, y 1
, z 1
),
v → (
x 2,
y 2,
z 2 ),
w →
( x 3
, y 3
, z 3
)
MathType@MTEF@5@5@+=feaaguart1ev2aaatCvAUfeBSjuyZL2yd9gzLbvyNv2CaerbuLwBLnhiov2DGi1BTfMBaeXatLxBI9
gBaerbd9wDYLwzYbItLDharqqtubsr4rNCHbGeaGqipC0de9sqqrpepC0xbbL8F4rqqrFfpeea0xe9Lq=Jc9vqaqpepm0xbba9
pwe9Q8fs0=yqaqpepae9pg0FirpepeKkFr0xfr=xfr=xb9adbaqaaeGaciGaaiaabeqaamaabaabaaGcbaGabmyDayaalaGaaG
PaVpaabmaabaGaamiEamaaBaaaleaacaaIXaaabeaakiaacYcacaaMc8UaamyEamaaBaaaleaacaaIXaaabeaakiaacYcacaaM
c8UaamOEamaaBaaaleaacaaIXaaabeaaaOGaayjkaiaawMcaaiaacYcacaaMe8UabmODayaalaGaaGPaVpaabmaabaGaamiEam
aaBaaaleaacaaIYaaabeaakiaacYcacaaMc8UaamyEamaaBaaaleaacaaIYaaabeaakiaacYcacaaMc8UaamOEamaaBaaaleaa
caaIYaaabeaaaOGaayjkaiaawMcaaiaacYcacaaMe8Uabm4DayaalaGaaGPaVpaabmaabaGaamiEamaaBaaaleaacaaIZaaabe
aakiaacYcacaaMc8UaamyEamaaBaaaleaacaaIZaaabeaakiaacYcacaaMc8UaamOEamaaBaaaleaacaaIZaaabeaaaOGaayjk
aiaawMcaaaaa@6503@ ,
[ u
→ ,
v→ ,
w→ ]
= u →
⋅( v
→× w
→ )=
| x1
y1
z1
x2
y2
z2
x3
y3
z3
|
MathType@MTEF@5@5@+=feaaguart1ev2aaatCvAUfeBSjuyZL2yd9gzLbvyNv2CaerbuLwBLnhiov2DGi1BTfMBaeXatLxBI9
gBaerbd9wDYLwzYbItLDharqqtubsr4rNCHbGeaGqipC0de9sqqrpepC0xbbL8F4rqqrFfpeea0xe9Lq=Jc9vqaqpepm0xbba9
pwe9Q8fs0=yqaqpepae9pg0FirpepeKkFr0xfr=xfr=xb9adbaqaaeGaciGaaiaabeqaamaabaabaaGcbaWaamWaaeaaceWG1b
GbaSaacaGGSaGaaGjbVlqadAhagaWcaiaacYcacaaMe8Uabm4DayaalaaacaGLBbGaayzxaaGaeyypa0JabmyDayaalaGaeyyX
IC9aaeWaaeaaceWG2bGbaSaacqGHxdaTceWG3bGbaSaaaiaawIcacaGLPaaacqGH9aqpdaabdaqaauaabeqadmaaaeaacaWG4b
WaaSbaaSqaaiaaigdaaeqaaaGcbaGaamyEamaaBaaaleaacaaIXaaabeaaaOqaaiaadQhadaWgaaWcbaGaaGymaaqabaaakeaa
caWG4bWaaSbaaSqaaiaaikdaaeqaaaGcbaGaamyEamaaBaaaleaacaaIYaaabeaaaOqaaiaadQhadaWgaaWcbaGaaGOmaaqaba
aakeaacaWG4bWaaSbaaSqaaiaaiodaaeqaaaGcbaGaamyEamaaBaaaleaacaaIZaaabeaaaOqaaiaadQhadaWgaaWcbaGaaG4m
aaqabaaaaaGccaGLhWUaayjcSdaaaa@5EAD@
Efectivamente,
[
u →,
v →
, w
→ ]=
u→ ⋅
( v→
×w→
)=( x
1 , y
1 , z
1 )⋅
( |
y 2 z
2 y
3 z 3
|,
|
z 2
x 2
z 3 x
3 |
, |
x 2
y 2
x 3 y
3 |
)= =
x1 |
y 2
z 2
y 3
z 3
|+y1
|
z 2
x 2
z 3 x
3 |
+z1
| x 2
y 2
x 3
y 3
|=|
x 1
y 1
z 1
x 2
y 2 z
2 x
3 y 3
z 3
|
MathType@MTEF@5@5@+=feaaguart1ev2aaatCvAUfeBSjuyZL2yd9gzLbvyNv2CaerbuLwBLnhiov2DGi1BTfMBaeXatLxBI9gB
aerbd9wDYLwzYbItLDharqqtubsr4rNCHbGeaGqipC0de9sqqrpepC0xbbL8F4rqqrFfpeea0xe9Lq=Jc9vqaqpepm0xbba9pwe9
Q8fs0=yqaqpepae9pg0FirpepeKkFr0xfr=xfr=xb9adbaqaaeGaciGaaiaabeqaamaabaabaaGceaqabeaadaWadaqaaiqadwha
gaWcaiaacYcacaaMe8UabmODayaalaGaaiilaiaaysW7ceWG3bGbaSaaaiaawUfacaGLDbaacqGH9aqpceWG1bGbaSaacqGHflY1
daqadaqaaiqadAhagaWcaiabgEna0kqadEhagaWcaaGaayjkaiaawMcaaiabg2da9maabmaabaGaamiEamaaBaaaleaacaaIXaaa
beaakiaacYcacaaMc8UaamyEamaaBaaaleaacaaIXaaabeaakiaacYcacaaMc8UaamOEamaaBaaaleaacaaIXaaabeaaaOGaayjk
aiaawMcaaiabgwSixpaabmaabaWaaqWaaeaafaqabeGacaaabaGaamyEamaaBaaaleaacaaIYaaabeaaaOqaaiaadQhadaWgaaWc
baGaaGOmaaqabaaakeaacaWG5bWaaSbaaSqaaiaaiodaaeqaaaGcbaGaamOEamaaBaaaleaacaaIZaaabeaaaaaakiaawEa7caGL
iWoacaGGSaGaaGjbVpaaemaabaqbaeqabiGaaaqaaiaadQhadaWgaaWcbaGaaGOmaaqabaaakeaacaWG4bWaaSbaaSqaaiaaikda
aeqaaaGcbaGaamOEamaaBaaaleaacaaIZaaabeaaaOqaaiaadIhadaWgaaWcbaGaaG4maaqabaaaaaGccaGLhWUaayjcSdGaaiil
aiaaysW7daabdaqaauaabeqaciaaaeaacaWG4bWaaSbaaSqaaiaaikdaaeqaaaGcbaGaamyEamaaBaaaleaacaaIYaaabeaaaOqa
aiaadIhadaWgaaWcbaGaaG4maaqabaaakeaacaWG5bWaaSbaaSqaaiaaiodaaeqaaaaaaOGaay5bSlaawIa7aaGaayjkaiaawMca
aiabg2da9aqaaiabg2da9iaadIhadaWgaaWcbaGaaGymaaqabaGccaaMc8+aaqWaaeaafaqabeGacaaabaGaamyEamaaBaaaleaa
caaIYaaabeaaaOqaaiaadQhadaWgaaWcbaGaaGOmaaqabaaakeaacaWG5bWaaSbaaSqaaiaaiodaaeqaaaGcbaGaamOEamaaBaaa
leaacaaIZaaabeaaaaaakiaawEa7caGLiWoacqGHRaWkcaWG5bWaaSbaaSqaaiaaigdaaeqaaOGaaGPaVpaaemaabaqbaeqabiGa
aaqaaiaadQhadaWgaaWcbaGaaGOmaaqabaaakeaacaWG4bWaaSbaaSqaaiaaikdaaeqaaaGcbaGaamOEamaaBaaaleaacaaIZaaa
beaaaOqaaiaadIhadaWgaaWcbaGaaG4maaqabaaaaaGccaGLhWUaayjcSdGaey4kaSIaamOEamaaBaaaleaacaaIXaaabeaakiaa
ykW7daabdaqaauaabeqaciaaaeaacaWG4bWaaSbaaSqaaiaaikdaaeqaaaGcbaGaamyEamaaBaaaleaacaaIYaaabeaaaOqaaiaa
dIhadaWgaaWcbaGaaG4maaqabaaakeaacaWG5bWaaSbaaSqaaiaaiodaaeqaaaaaaOGaay5bSlaawIa7aiabg2da9maaemaabaqb
aeqabmWaaaqaaiaadIhadaWgaaWcbaGaaGymaaqabaaakeaacaWG5bWaaSbaaSqaaiaaigdaaeqaaaGcbaGaamOEamaaBaaaleaa
caaIXaaabeaaaOqaaiaadIhadaWgaaWcbaGaaGOmaaqabaaakeaacaWG5bWaaSbaaSqaaiaaikdaaeqaaaGcbaGaamOEamaaBaaa
leaacaaIYaaabeaaaOqaaiaadIhadaWgaaWcbaGaaG4maaqabaaakeaacaWG5bWaaSbaaSqaaiaaiodaaeqaaaGcbaGaamOEamaa
BaaaleaacaaIZaaabeaaaaaakiaawEa7caGLiWoaaaaa@C3C9@
INTERPRETACIÓN GEOMÉTRICA
El valor absoluto del producto mixto es el volumen del paralelepípedo determinado por los tres vectores.
| [
u →,
v →
, w
→ ] |
=
volumen paralelepípedo determinado por
u →,
v →
y w
→.
MathType@MTEF@5@5@+=feaaguart1ev2aaatCvAUfeBSjuyZL2yd9gzLbvyNv2CaerbuLwBLnhiov2DGi1BTfMBaeXatLxBI9
gBaerbd9wDYLwzYbItLDharqqtubsr4rNCHbGeaGqipC0de9sqqrpepC0xbbL8F4rqqrFfpeea0xe9Lq=Jc9vqaqpepm0xbba9
pwe9Q8fs0=yqaqpepae9pg0FirpepeKkFr0xfr=xfr=xb9adbaqaaeGaciGaaiaabeqaamaabaabaaGcbaWaaqWaaeaadaWada
qaaiqadwhagaWcaiaacYcacaaMe8UabmODayaalaGaaiilaiaaysW7ceWG3bGbaSaaaiaawUfacaGLDbaaaiaawEa7caGLiWoa
cqGH9aqpcaqGGaGaaeODaiaab+gacaqGSbGaaeyDaiaab2gacaqGLbGaaeOBaiaabccacaqGWbGaaeyyaiaabkhacaqGHbGaae
iBaiaabwgacaqGSbGaaeyzaiaabchacaqGTdGaaeiCaiaabwgacaqGKbGaae4BaiaabccacaqGKbGaaeyzaiaabshacaqGLbGa
aeOCaiaab2gacaqGPbGaaeOBaiaabggacaqGKbGaae4BaiaabccacaqGWbGaae4BaiaabkhacaqGGaGaaeiiaiqadwhagaWcai
aacYcacaaMe8UabmODayaalaGaaeiiaiaabMhacaqGGaGaaGjbVlqadEhagaWcaiaac6caaaa@71DD@
Efectivamente (ver figura):
| [
u→ ,
v→
, w
→ ] |
=| u
→⋅(
v →×
w → )
|=|
u→ |
| v
→× w
→ |
| sinα |
= |
v→ ×
w→ |
︸
área base
| u →
|| sinα
| ︸
h=altura
=
volumen paralelepípedo
MathType@MTEF@5@5@+=feaaguart1ev2aaatCvAUfeBSjuyZL2yd9gzLbvyNv2CaerbuLwBLnhiov2DGi1BTfMBaeXatLxB
I9gBaerbd9wDYLwzYbItLDharqqtubsr4rNCHbGeaGqipC0de9sqqrpepC0xbbL8F4rqqrFfpeea0xe9Lq=Jc9vqaqpepm0x
bba9pwe9Q8fs0=yqaqpepae9pg0FirpepeKkFr0xfr=xfr=xb9adbaqaaeGaciGaaiaabeqaamaabaabaaGcbaWaaqWaaeaa
daWadaqaaiqadwhagaWcaiaacYcacaaMe8UabmODayaalaGaaiilaiaaysW7ceWG3bGbaSaaaiaawUfacaGLDbaaaiaawEa7
caGLiWoacqGH9aqpdaabdaqaaiqadwhagaWcaiabgwSixpaabmaabaGabmODayaalaGaey41aqRabm4DayaalaaacaGLOaGa
ayzkaaaacaGLhWUaayjcSdGaeyypa0ZaaqWaaeaaceWG1bGbaSaaaiaawEa7caGLiWoacaaMc8+aaqWaaeaaceWG2bGbaSaa
cqGHxdaTceWG3bGbaSaaaiaawEa7caGLiWoacaaMe8+aaqWaaeaaciGGZbGaaiyAaiaac6gacqaHXoqyaiaawEa7caGLiWoa
cqGH9aqpdaagaaqaamaaemaabaGabmODayaalaGaey41aqRabm4DayaalaaacaGLhWUaayjcSdaaleaacaqGHdGaaeOCaiaa
bwgacaqGHbGaaeiiaiaabkgacaqGHbGaae4CaiaabwgaaOGaayjo+dWaaGbaaeaadaabdaqaaiqadwhagaWcaaGaay5bSlaa
wIa7amaaemaabaGaci4CaiaacMgacaGGUbGaeqySdegacaGLhWUaayjcSdaaleaacaWGObGaeyypa0JaaeyyaiaabYgacaqG
0bGaaeyDaiaabkhacaqGHbaakiaawIJ=aiaaykW7caaMe8Uaeyypa0JaaeODaiaab+gacaqGSbGaaeyDaiaab2gacaqGLbGa
aeOBaiaabccacaqGWbGaaeyyaiaabkhacaqGHbGaaeiBaiaabwgacaqGSbGaaeyzaiaabchacaqGTdGaaeiCaiaabwgacaqG
KbGaae4Baaaa@A76A@
Pincha y arrastra sobre el punto D para cambiar el vector
u.
Creado con GeoGebra
|
La altura, h, del paralelepípedo es la distancia que separa los planos paralelos que contienen a las bases
del paralelepípedo.
El producto vectorial,
v→
×w→
MathType@MTEF@5@5@+=feaaguart1ev2aaatCvAUfeBSjuyZL2yd9gzLbvyNv2CaerbuLwBLnhiov2DGi1BTfMBaeXatLxBI9gB
aerbd9wDYLwzYbItLDharqqtubsr4rNCHbGeaGqipC0de9sqqrpepC0xbbL8F4rqqrFfpeea0xe9Lq=Jc9vqaqpepm0xbba9pwe9
Q8fs0=yqaqpepae9pg0FirpepeKkFr0xfr=xfr=xb9adbaqaaeGaciGaaiaabeqaamaabaabaaGcbaGabmODayaalaGaey41aqRa
bm4Dayaalaaaaa@3986@
, es el vector
s→
.
Su módulo proporciona el área de la base, y la proyección del vector
u→
sobre
s→
resulta ser la altura del paralelepípedo.
Para obtener el volumen del paralelepípedo es indistinto el orden en que se tomen los tres vectores. De acuerdo con las
propiedades de los determinantes, el orden en el que intervienen las filas (o columnas) solo afecta al signo. Así pues,
se calcula el determinante y se toma su valor absoluto como medida del volumen.
|
VOLUMEN DEL TETRAEDRO
Al igual que cualquier paralelogramo se puede descomponer, partiendo por cualquier diagonal, en
dos triángulos iguales,
cualquier paralelepípedo puede descomponerse, empleando sus diagonales,
las internas y las de las caras, en SEIS tetraedros que tienen el mismo volumen, aunque no son
necesariamente iguales (ver figura).
Así pues,
volumen del tetraedro determinado por
u→ ,
v→ y
w→
=16 |
[ u→ ,
v→ ,
w→
] |.
MathType@MTEF@5@5@+=feaaguart1ev2aaatCvAUfeBSjuyZL2yd9gzLbvyNv2CaerbuLwBLnhiov2DGi1BTfMBaeXatLxBI9gBaerbd9wDYLw
zYbItLDharqqtubsr4rNCHbGeaGqipC0de9sqqrpepC0xbbL8F4rqqrFfpeea0xe9Lq=Jc9vqaqpepm0xbba9pwe9Q8fs0=yqaqpepae9pg0Fir
pepeKkFr0xfr=xfr=xb9adbaqaaeGaciGaaiaabeqaamaabaabaaGcbaGaaeODaiaab+gacaqGSbGaaeyDaiaab2gacaqGLbGaaeOBaiaabccac
aqGKbGaaeyzaiaabYgacaqGGaGaaeiDaiaabwgacaqG0bGaaeOCaiaabggacaqGLbGaaeizaiaabkhacaqGVbGaaeiiaiaabsgacaqGLbGaaeiD
aiaabwgacaqGYbGaaeyBaiaabMgacaqGUbGaaeyyaiaabsgacaqGVbGaaeiiaiaabchacaqGVbGaaeOCaiaabccacaqGGaGabmyDayaalaGaaii
laiaaysW7ceWG2bGbaSaacaqGGaGaaeyEaiaabccacaaMe8Uabm4DayaalaGaeyypa0ZaaSaaaeaacaaIXaaabaGaaGOnaaaadaabdaqaamaadm
aabaGabmyDayaalaGaaiilaiaaysW7ceWG2bGbaSaacaGGSaGaaGjbVlqadEhagaWcaaGaay5waiaaw2faaaGaay5bSlaawIa7aiaac6caaaa@7
116@
|